Studenci

Chyba każdy z nas pamięta film „Kogel-Mogel”, w którym główna bohaterka dostała się na studia w Warszawie. W czasach PRL-u, decydowali się na nie nieliczni. Studia były czymś prestiżowym i niedostępnym dla każdego. Czy niegdyś pójście na studia było prestiżem, o którym wiedziała cała wieś? Czy może sposobem na wymiganiem się od roboty, a dla rodziny utrata rąk do pracy?

Otóż, studia były „dobrem” dość luksusowym. Nie wszyscy na studia szli – z różnych powodów. Jednych nie było na to stać – wynajem pokoju (najczęściej u jakiejś rodziny, która pokój wynajmowała studentom we własnym mieszkaniu) był dość drogi, a miejsca w akademiku, choć stosunkowo tanie, były bardzo trudno dostępne. Inni kandydaci nie byli na tyle zdolni, by się na studia dostać, ponieważ oprócz wyników z matury, obowiązywały również egzaminy wstępne. Na studiach znajdowało się miejsce dla tych najzdolniejszych, najwytrwalszych i odpornych na stresy.

W przeciwieństwie do dzisiejszych studiów, kierunki były dość konkretne i przygotowywały do pracy dokładnie w wykształconym toku. Niegdyś pierwszy rok był prawdziwym sitem – na studiach zostawali ci, którzy naprawdę chcieli się uczyć, którzy byli wytrwali i uparcie dążyli do celu. Na pierwszym roku nie było mowy o warunkowym zaliczeniu czy powtarzaniu roku.

Indywidualny tok studiów dostawali najlepsi studenci, dziś – nie trzeba spełniać zbyt wielu zaostrzonych kryteriów. Egzaminy, w zależności od kierunku, często były ustne, a aby opanować materiał trzeba było na długo przed sesją zacząć naukę, obowiązkowo chodzić na ćwiczenia, być aktywnym i przygotowanym. Mało kto odważył się na ściąganie, bo kara była surowa. Równać się mogła nawet z wyrzuceniem ze studiów.

Stypendia naukowe dostawało się trudno – nie były zbyt wysokie i przeznaczone były dla nielicznych, dlatego wielu studentów dorabiało sobie w studenckich spółdzielniach czy przy pilnowaniu dzieci. Liczna grupa angażowała się również w działalność opozycyjną, żacy niejednokrotnie brali udział w strajkach.

Studenci byli postrzegani jako pewna elita, jednak nawet ta wyróżniona warstwa znajdowała czasami czas na przyjemności – spotkania, dancingi, wspólne wyjazdy. Wiele studenckich przyjaźni przetrwało do dziś.

Oczywiście, spotykało się też tzw. „wiecznych studentów”, ale było ich naprawdę niewielu. Jak wyglądało ich życie? Balangi, życie od sesji do sesji, alkohol, w który zaopatrywali się na „mecie”. Częste dyskoteki w studenckich klubach, ścisk w akademikach, waleci (niezameldowani mieszkańcy)  śpiący na podłodze czy nawet kilkunastoletnie studiowanie to również była ich domena. Najczęściej były to zdolne osoby, ale wybitnie leniwe, czy też takie, które zachłysnęły się wolnością po ucieczce spod skrzydeł rodziców. Na szczęście, takich gagatków nie było wielu, a niesmak po ich zachowaniu nie psuł aż tak radykalnie obrazu porządnego studenta.